Η νέα έκθεση διαπιστώνει καταφανείς ανισότητες μεταξύ των επενδύσεων σε ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες, απαιτεί ουσιαστική αύξηση των χρηματοοικονομικών ροών από τον Παγκόσμιο Βορρά προς τον Νότο.

Μαδρίτη, 2023 - Η αναφορά Χρηματοδότηση Παγκόσμιο Τοπίο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας 2023 αποκαλύπτει ότι οι παγκόσμιες επενδύσεις σε τεχνολογίες ενεργειακής μετάβασης πέρυσι —συμπεριλαμβανομένης της ενεργειακής απόδοσης— έφθασαν τα 1.3 τρισεκατομμύρια δολάρια. Έθεσε νέο ρεκόρ, αυξημένο κατά 19% από τα επίπεδα επενδύσεων του 2021 και 70% από πριν από την πανδημία το 2019.

Η κοινή έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (IRENA) και της Πρωτοβουλίας Πολιτικής για το Κλίμα (CPI) —που παρουσιάστηκε στο περιθώριο της ισπανικής Διεθνούς Διάσκεψης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας στη Μαδρίτη— επίσης διαπιστώνει ότι, αν και οι παγκόσμιες επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έφτασαν σε ρεκόρ υψηλό των 0.5 τρισεκατομμυρίων USD το 2022, αυτό εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει λιγότερο από το ένα τρίτο της μέσης επένδυσης που απαιτείται κάθε χρόνο μεταξύ 2023 και 2030, σύμφωνα με το IRENA 1.5^°Γ σενάριο. Οι επενδύσεις επίσης δεν βρίσκονται σε καλό δρόμο για την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί από την Ατζέντα 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη.

Δεδομένου ότι οι αποκεντρωμένες λύσεις είναι ζωτικής σημασίας για την κάλυψη του κενού πρόσβασης για την επίτευξη καθολικής ενεργειακής πρόσβασης για τη βελτίωση των μέσων διαβίωσης και της ευημερίας στο πλαίσιο της Ατζέντας 2030, πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για την κλιμάκωση των επενδύσεων στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας εκτός δικτύου. Παρά το υψηλό επίπεδο ρεκόρ των ετήσιων επενδύσεων που ξεπερνούν τα 0.5 δισεκατομμύρια δολάρια το 2021, οι επενδύσεις σε λύσεις ανανεώσιμων πηγών εκτός δικτύου υπολείπονται κατά πολύ των 2.3 δισεκατομμυρίων δολαρίων που απαιτούνται ετησίως μόνο σε ηλιακά προϊόντα εκτός δικτύου (χωρίς τα μίνι δίκτυα) μεταξύ 2021 και 2030.

Επιπλέον, οι επενδύσεις έχουν συγκεντρωθεί σε συγκεκριμένες τεχνολογίες και χρήσεις. Το 2020, μόνο τα ηλιακά φωτοβολταϊκά προσέλκυσαν το 43% της συνολικής επένδυσης σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ακολουθούμενα από την ξηρά και την υπεράκτια αιολική ενέργεια με μερίδια 35% και 12%, αντίστοιχα. Με βάση τα προκαταρκτικά στοιχεία, αυτή η συγκέντρωση φαίνεται να συνεχίστηκε έως το έτος 2022. Για να υποστηριχθεί καλύτερα η ενεργειακή μετάβαση, πρέπει να διατεθούν περισσότερα κεφάλαια σε λιγότερο ώριμες τεχνολογίες καθώς και σε άλλους τομείς πέραν της ηλεκτρικής ενέργειας, όπως η θέρμανση, η ψύξη και η ενοποίηση συστημάτων .

Συγκρίνοντας τη χρηματοδότηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μεταξύ χωρών και περιοχών, η έκθεση δείχνει ότι οι κραυγαλέες ανισότητες έχουν αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία έξι χρόνια. Περισσότερο από το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού, που κατοικεί κυρίως σε αναπτυσσόμενες και αναδυόμενες χώρες, έλαβε μόνο το 15% των παγκόσμιων επενδύσεων το 2020. Η υποσαχάρια Αφρική, για παράδειγμα, έλαβε λιγότερο από το 1.5% του ποσού που επενδύθηκε παγκοσμίως μεταξύ 2000 και 2020. Το 2021 , η κατά κεφαλήν επένδυση στην Ευρώπη ήταν 41 φορές μεγαλύτερη από αυτή στην υποσαχάρια Αφρική και 57 φορές μεγαλύτερη στη Βόρεια Αμερική.

Η έκθεση τονίζει τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να μεταρρυθμιστεί ο δανεισμός προς τις αναπτυσσόμενες χώρες που επιθυμούν να αναπτύξουν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και υπογραμμίζει την ανάγκη η δημόσια χρηματοδότηση να διαδραματίσει πολύ ισχυρότερο ρόλο, πέρα ​​από τον μετριασμό των επενδυτικών κινδύνων. Αναγνωρίζοντας τους περιορισμένους δημόσιους πόρους που διατίθενται στον αναπτυσσόμενο κόσμο, η έκθεση ζητά ισχυρότερη διεθνή συνεργασία, συμπεριλαμβανομένης μιας σημαντικής αύξησης των χρηματοοικονομικών ροών από τον Παγκόσμιο Βορρά προς τον Παγκόσμιο Νότο.

«Για την ενεργειακή μετάβαση να βελτιώσει τις ζωές και τα μέσα διαβίωσης, οι κυβερνήσεις και οι αναπτυξιακοί εταίροι πρέπει να διασφαλίσουν μια πιο δίκαιη ροή χρηματοδότησης, αναγνωρίζοντας τα διαφορετικά πλαίσια και τις ανάγκες», λέει ο Γενικός Διευθυντής του IRENA, Francesco La Camera. «Αυτή η κοινή έκθεση υπογραμμίζει την ανάγκη να κατευθυνθούν δημόσιοι πόροι σε περιοχές και χώρες με πολλές αναξιοποίητες δυνατότητες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αλλά δυσκολεύονται να προσελκύσουν επενδύσεις. Η διεθνής συνεργασία πρέπει να στοχεύει στο να κατευθύνει αυτά τα κονδύλια για τη διευκόλυνση των πλαισίων πολιτικής, την ανάπτυξη υποδομών ενεργειακής μετάβασης και την αντιμετώπιση των επίμονων κοινωνικοοικονομικών κενών».

Επίτευξη ενεργειακής μετάβασης σύμφωνα με το 1.5^°Το σενάριο Γ απαιτεί επίσης την ανακατεύθυνση 1 τρισεκατομμυρίου USD ετησίως από τα ορυκτά καύσιμα σε τεχνολογίες που σχετίζονται με την ενεργειακή μετάβαση. Ωστόσο, μετά από μια σύντομη πτώση το 2020 λόγω του COVID-19, οι επενδύσεις σε ορυκτά καύσιμα βρίσκονται τώρα σε άνοδο. Ορισμένες μεγάλες πολυεθνικές τράπεζες έχουν μάλιστα αυξήσει τις επενδύσεις τους σε ορυκτά καύσιμα κατά μέσο όρο περίπου 0.75 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως από τη Συμφωνία του Παρισιού.

Επιπλέον, η βιομηχανία ορυκτών καυσίμων συνεχίζει να επωφελείται από επιδοτήσεις, οι οποίες διπλασιάστηκαν το 2021 σε 51 χώρες. Η σταδιακή κατάργηση των επενδύσεων σε ορυκτά καύσιμα θα πρέπει να συνδυαστεί με την κατάργηση των επιδοτήσεων για την εξισορρόπηση των όρων ανταγωνισμού με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ωστόσο, η σταδιακή κατάργηση των επιδοτήσεων πρέπει να συνοδεύεται από ένα κατάλληλο δίχτυ ασφαλείας για τη διασφάλιση επαρκούς βιοτικού επιπέδου για τους ευάλωτους πληθυσμούς.

Η Barbara Buchner, Παγκόσμια Διευθύνουσα Σύμβουλος της CPI λέει, «Η πορεία προς το καθαρό μηδέν μπορεί να συμβεί μόνο με μια δίκαιη και δίκαιη ενεργειακή μετάβαση. Ενώ οι αριθμοί μας δείχνουν ότι σημειώθηκαν επίπεδα ρεκόρ επενδύσεων για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας πέρυσι, απαιτείται μεγαλύτερη κλίμακα για να αποφευχθεί η επικίνδυνη κλιματική αλλαγή, ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες χώρες».

Αυτή είναι η τρίτη έκδοση της εξαμηνιαίας κοινής έκθεσης του IRENA και του CPI. Αυτή η σειρά εκθέσεων αναλύει τις επενδυτικές τάσεις ανά τεχνολογία, τομέα, περιοχή, πηγή χρηματοδότησης και χρηματοοικονομικό μέσο. Αναλύει επίσης τα χρηματοδοτικά κενά, με στόχο τη στήριξη της τεκμηριωμένης χάραξης πολιτικής για την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην κλίμακα που απαιτείται για την επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης. Αυτή η τρίτη έκδοση εξετάζει την περίοδο 2013-2020 και παρέχει προκαταρκτικές πληροφορίες και στοιχεία για το 2021 και το 2022.

Διαβάστε την έκδοση του 2023 του πλήρης έκθεση.